Şemsi Yastıman kimdir? Şiirleri, biyografisi ve hayatı
Şemsi Yastıman, doğumu 10 Temmuz 1923 Kırşehir, ölümü 10 Temmuz 1994 Lapseki, Çanakkale olan Türk halk müziği sanatçısıdır. Gerçek adı “Mehmet Galip Şemsettin” olan Yastıman, Şekerci Ahmed Ağa ve İlhamiye Hatun çiftinin oğludur.
 Şemsi Yastıman’a, ait bir plak kapağı resmi. | |
| Doğum tarihi | 10 Temmuz 1923, Kırşehir |
|---|---|
| Ölüm tarihi ve yeri | 10 Temmuz 1994 (71 yaşında), Lapseki, Çanakkale |
| Mesleği | Türk halk müziği sanatçısı |
| Ebeveynleri | Şekerci Ahmed Ağa (Babasının adı), İlhamiye Hatun (Annesinin adı) |
| Eşi | Münevver Hanım |
| Çocukları | Canan, Kenan, Sinan, İnan |
Şemsi Yastıman biyografisi ve hayatı
10 Temmuz 1994 yılında ölen Şemsi Yastıman, Türk Halk Müziği’ne ”kaynak kişi”, ”derleyici” ve ”aşık” kimliği ile emeği geçmiş bir usta halk sanatkarıdır. Asıl adı ”Mehmet Galip Şemsettin” olan Şemsi Yastıman, Şekerci Ahmed Ağa ve İlhamiye Hatun’un oğlu olarak 10 Temmuz 1923’de Kırşehir’de doğdu. Saza ve söze ilgisi Ortaokul yıllarında başladı. Önce Kırşehir ve çevresinde ki ustalardan etkilendi.
Ankara’da bulunduğu yıllarda Yağcıoğlu Fehmi Efe ve Genç Osman’ın müzik meclislerine girerek kendini ve sazını geliştirdi. Bu yıllarda sahneye çıkmaya haşladı. Bir süre İzmir’de bulunan ve burada evlenen Şemsi Yastıman, daha sonra İstanbul’a yerleşti ve sanat hayatını burada sürdürmeye başladı. Kısa sürede şöhreti arttı, gazinolarda çalışmaya başladı. Dönemi içinde basın-yayın organlarının en çok bahsettiği sanatçılardan biri oldu. Onlarca plak doldurdu ve pek çok kez Türkiye Radyolarının emisyonlarına davet edildi.
Şemsi Yastıman, özellikle halk müziği geleneğinin çalıp-söyleme tarzını benimsemiş bir halk sanatkarı olarak adından söz ettirdi. Aşıklık geleneğinin çeşitli türlerinde seslendirdiği eserlerle ve bilhassa dönemi içinde unutulmaya yüz tutmuş olan ”destan” ve ”taşlamaları” ile sevildi.
Ayrıca, memleketi Kırşehir’in müzik potansiyelinin geniş kitlelere tanıtılmasına, ”mahalli sanatçı” kimliği ile ön-ayak oldu. Sanatçı kişiliği yanında, kendi adını taşıyan dükkanında saz dersleri vererek pek çok sanatçı yetiştirdi. Türk Halk Müziği konusunda çeşitli kitaplar ve notalar yayınlayarak kültür-sanat hayatına hizmetlerde bulundu. Şemsi Yastıman, doğduğu gün ve aya tesadüf eden 10 Temmuz 1994 tarihinde Lapseki’de vefat etti.
Şemsi Yastıman şiirleri
Yabandan Gel
Yabandan gel kömür de gözlü yarim yabandan
(aslanım gel gel)
Aldım haberini de fakir çobandan
(aslanım gel gel)
Ufacıksın sözlerine inanamam
Küçücüksün aldanamam
Kız pınar başına da yatmış uyumuş
(aslanım gel gel)
Ela gözlerini de uykular bürümüş
(amman yürü yürü)
Ufacıksın sözlerine inanamam
Küçücüksün dayanamam
Amman yürü çapraz yürü
Kıvrak yürü yürü oynak yürü yürü
Yaban ellerinin de gülü gülü ben olsam
(aslanım gel gel)
Şu giden yosmanın da yari ben olsam
(imanım gel gel)
Yürü yürü çapraz yürü
Oynak yürü yürü kıvrak yürü
Ufacıksın sözlerine inanamam
Küçücüksün dayanamam
Yürü Güzel Yürü Saçın Sürünsün
Yürü güzel yürü de saçın sürünsün
Eşim aman aman sebep aman aman gel gel aman
Aç beyaz gerdanı da sinen görünsün aman aman
Aman olsun badeler de dolsun
Bize düşman olan Allah’dan (cc) bulsun
Yürü güzel yürü de yolundan kalma
Eşim aman aman sebeb aman aman gel gel aman
Her yüze güleni de dost olur sanma aman aman
Aman olsun badeler de dolsun
Bize düşman olan Allah’dan (cc) bulsun
Yüz de Seyreyle
(ah) Gençlik geçer diye yare ben derdim
Seksende doksanda yüzde seyreyle
(ey) Cemalin güllerin yare ben derdim
Yanakta dudakta yüzde seyreyle
(ah) Toz kalkınca yıkılırmış yar dedim
Cevr ü cefa etme yeter yar dedim
Vur neşteri dertli sinem yar dedim
Hele cism ü tenim yüz de seyreyle
(ah) Karari bin gazel yazdım divane
El bağlayıp durdum şaha divane
Dedi git karşımdan behey divane
Aşkın deryasını yüz de seyreyle
Memleket Hasreti
Ölmez, sağ olursam bu yaz inşallah
Sılayı bir daha görmek istiyom
Kırşehir’e varsam ya ağşam, zabah
Topraklara yüzüm sürmek istiyom
Harmana denk gelse, düvene binsem
Şöyle dabaz olup, kaşınsa ensem
Acık bağ bellesem, acık dinlensem
Çayıra bir pala sermek istiyom.
Kaman’ı, Mucur’u, Çiçekdağı’nı
Kındam, Dinekbağı, hem Özbağ’ını
Köylü, kentli, hastasını, sağını
Görüp bir muhabbet kurmak istiyom.
Bağ bozumu üzüm haftına batsak
Bekmez kazanına hayvalar atsak
Boranıynan damla şiresi datsak
Arı soksa, çamır sürmek istiyom.
Hacı Bektaş, Ahi Evran Sultanı
Aşık Paşa, Kaya Şeyhi cananı
İmarette neslim Şeyh Süleyman’ı
Aşk ile bağrıma sarmak istiyom.
Üç arkadaş şöyle bir bahça bulsak
Çalpıdan hatlayıp, bir üzüm yolsak
Sağbısı dutsa da, bir rezil olsak
O tatlı günlere ermek istiyom.
Ahievran, çarşı içi, hökümet
Kümbetaltı, Kayabaşı, İmaret.
Akrabayı, eşi dostu ziyaret
Uğrayıp, hal-hatır sormak istiyom.
Seğirdip, dolaşsak hep tarla dapan
Keklik dutmak için kursaydık kapan
Daş döğüşü olsa, vızlasa sapan
Kafamı, gözümü yarmak istiyom.
Ne büyüktür zevki yurdu görmenin
Kaç senenin hasretine ermenin
Dört bir yanda methedilen termenin
Şifalı suyuna girmek istiyom.
Bilmem ki olur mu gine becerim?
Çayırda oynasak zıkka, acerim
Terleyip, karakıp, bir su içerim
Dalağım kabarıp, böğrmek istiyom.
Halam sağ olsa da, sesim duysaydı
Cebime devramel, iğde koysaydı
(Şunda yi) diyerek alma soysaydı
Cevizi de dişle kırmak istiyom.
Enteremi giysem, sümüğüm aksa
Koluma silerim, yağlığım yoksa
(Başangı) dır diye mahalle bıksa
Kesekle camları kırmak istiyom.
Bir de gitsem tezem beni görseydi
İçi çokelikli dürüm dürseydi
Hele azıcık da sızgıt verseydi
O an pirzolayı yermek istiyom.
Cesurluğum dutsa, şöyle kasılsam
Yaylıların arkasına asılsam
Kımçıyı yiyince yere yassılsam
Yollarda ağlayıp durmak istiyom.
Dayımgilden acık köğtür aldırsam
Emmimgilden armıt kak’ı buldursam
Ceblerime şak leblebi doldursam
Töhmeleyip, uşgur kırmak istiyom.
Ceviz kaval etsem, sakam da toksa
Çızgılı oynarım, eneğim çoksa
Koluma söylerken bir döğüş çıksa
Sumsuk yimek, hem de cırnak istiyom
Sögürmelik bir et çıksa satırdan
Höşmerim, çullama gitmez hatırdan
Kuşlukleyin hedik gelse tandırdan
Çölmeğin içine girmek istiyom.
Tok, çik, opban, mirre bir aşşık atsam
Sakanın dımığna kurşun akıtsam
Üç yüz enek ütüp, cebe bakıtsam
(Ne şişiyon la) dedirmek istiyom.
Bir hağbe kemeyi yüklesem sırta
Çıksam bir alamaç yapacak sırta
Beş gö suvan, üç kaynamış yımırta
Bazlama içine sarmak istiyom.
Görür m-ola bu fakirin gözleri
Delice Çay’ını, berrak özleri
Kıssıkkaya serinledir bizleri..
Neyleyim denizi, ırmak istiyom.
Bunları her daim arzular özüm
Memleket mahsulü vücuda lüzum
Tokaloğlu kaysı, dıranı üzüm
Tek, yimeyim, şöyle dermek istiyom.
Kim sorarsa yazdın bunları niye?
Gelecek nesile kalsın hediye
Kırşehir’de doğdum, Türkmen’im diye
Her yerde göğsümü germek istiyom.
Bir düğün olsa da bir kayın gitsek
Dokuz butlu tavuk lafını etsek
Dam pilavu, gelse yisek tüketsek
Davullu zurnalı dernek istiyom.
Ey Şemsi Yastıman, ümitli kulsun
Kısmet ise gayen yerini bulsun
Hemşeriler buna vasıta olsun
Kırşehir’e selam vermek istiyom.
Açıl Gel Ömrümün Varı
Açıl gel ömrümün varı
(yarim ey ey ey)
Bad-i zabah olmadan
(yürü yürü yürü)
Bad-i sabah olmadan
(ömrüm ömrüm bi danem belalım gaydalım amman)
İn bahçiye nane biç
Şarab içme rahı iç
İçersen de bi küb iç
Eziyet idiyon bizim piç
Gel beni burdan savuştur
(ey ey ey)
Annen zalim gelmeden
(yürü yürü yürü)
Annen zalim gelmeden
(ömrüm ömrüm bi danem belalım eylencem amman)
Uykudan uyandım
Evlerine vardım
O gız benim sandım
Sözlerine gandım
Hafız mekdepden gelir
(ömrüm ey ey ey ey)
Edayınan nazınan
(yürü yürü yürü)
Edayınan nazınan
(Ayşa’m Emine’m Fadime’m Gülüzar Gülüzar amman)
Çık daldan kiraz deşir
Altında gayfe bişir
Her gayfe bişirmende
Beni ahlına düşür
Ben Allah’dan (cc) çoh istemem
(ömrüm ey hey)
Geçinirim azınan
(yürü yürü yürü)
Geçinirim azınan
(ömrüm ömrüm belalım bi danem gaydalım amman)
İn bahçiye nane biç
Şarab içme rahı iç
İçersen de bi küb iç
Eziyet idiyon bizim piç
Bir Yıldız Doğdu Yüceden
Bir yıldız doğdu yüceden
(aman) Bir yıldız doğdu yüceden
(yar yar yar yar yar yar amman)
Şavğı vurdu pencereden (a leylim amman)
Gavlimiz var dün geceden
(aman) Gavlimiz var dün geceden
(yar yar yar yar yar yar amman)
Ganlım oldun sarı yıldız (yıldız amman)
Kıyıdan kenardan ortadan
Yollar çamır olmadan
Alacaksan al beni
Zalım baban duymadan
Barmağında hatem yüzük
(aman) Barmağında hatem yüzük
(yar yar yar yar yar yar amman)
Golunda altın bilezik (a leyli leylim)
Zabah oldu gıza yazıh
(aman) Zabah oldu gıza yazıh
(yar yar yar yar yar yar amman)
Ganlım oldun sarı yıldız (yıldız amman)
Kıyıdan kenardan ortadan (tarladan)
Yollar çamır olmadan
Alacaksan al beni
Zalım baban duymadan
Biter Kırşehir’in Gülleri Biter
Biter biter de Kırşehir’in gülleri biter (efendim)
Şakıyıp dalında bülbüller öter
Gülüm amman amman aman
Sebep amman amman aman
Bir tanem aman
Çırpınıp dalında bülbüller öter
Gülüm amman amman aman
Sebep amman amman aman
Efendim aman
Aynam düştü yerlere
Karıştı gazellere
Tabiatım kurusun
Düşkünüm güzellere
Güzelleri çoktur hep yeni yeter (efendim)
Kaşının üstünde keman görünür
Gülüm amman amman aman
Sebep amman amman aman
Bir tanem aman
Kaşının üstünde keman görünür
Gülüm amman amman aman
Sebep amman amman aman
Efendim aman
Beylik martin duvarda
Bir yar sevdim hovarda
Allah(cc) bizi kavuştur
Su yolunda pınarda
Gün be gün eylerim ah ile zarı (efendim)
Elimden aldırdım gül yüzlü yari
Gülüm amman amman aman
Sebep amman amman aman
Bir tanem aman
Elimden aldırdım gül yüzlü yari
Gülüm amman amman aman
Sebep amman amman aman
Efendim aman
Aynam düştü yerlere
Karıştı gazellere
Tabiatım kurusun
Düşkünüm güzellere
Arzum sende kaldı koca Kırşehir (efendim)
Kervansarayların duman görünür
Gülüm amman amman aman
Sebep amman amman aman
Bir tanem aman
Kervansarayların duman görünür
Gülüm amman amman aman
Sebep amman amman aman
Efendim aman
Beylik martin duvarda
Bir yar sevdim hovarda
Allah(cc) bizi kavuştur
Su yolunda pınarda
Getir Berber Getir Aynanı Getir
Getir berber getir aynanı getir
(aynanı getir of)
Ak gerdan altına al beni yatır (aman)
Aman aman berberim aman
Mis kokuyor ellerin aman
Bülbül misal dillerin aman
Sahat üşde beşde gel beni götür
(gel beni götür of)
Söyle dillerine hayran olayım (aman)
Aman aman berberim aman
Tıraş eder ellerin aman
Bülbül misal dillerin aman
Hiç durmadan baksam berber aynana
(aynana aynana of)
Dünya güzel dolsa almam aynına (aman)
Aman aman perişanım aman
Tenhelerde buluşalım aman
Yarın ahşam görüşelim aman
Issızlarda sevişelim aman
Sahat üşde beşde girsem koynuna
(koynuna koynuna of)
Acep bana sefa geldin din m’ola (güzel)
Aman aman berberim aman
Mis kohuyor ellerin aman
Bülbül misal dillerin aman
Kekillerin Neşte Neşte
Kaküllerin neşte neşte (amman)
Aklım aldın bir görüşte (amman)
Kaküllerin burma burma (amman)
Geç güzel karşımda durma (amman)
Alilerin Alisisin (amman)
Üç güzelin biri sensin (amman)
Beyaz fesli esmer oğlan (amman)
Çok nazarım kaldı sende (elaman)
Ankara’da Yedik Taze Meyvayı
Ankara’da Yedik Taze Meyvayı
Boşa Çiğnemişim Yalan Dünyayı
Keskin’den De Sildirmeyin Künyeyi
Söyleyin Anama Anam Ağlasın
Anamdan Başkası Yalan Ağlasın
Ankara’yla Şu Keskin’in Arası
Arasına Kara Duma Durası
Çok Doktorlar Gezdim Yokmuş Çaresi
Söyleyin Anama Anam Ağlasın
Babamın Oğlu Var Beni Neylesin
Trene Bindim De Tren Salladı
Zalim Doktor Ciğerimi Elledi
İyi-olursun Dedi Geri Yolladı
Söyleyin Anama Anam Ağlasın
Anamdan Başkası Yalan Ağlasın
Mezarım Başında Kuşlar Ötüşür
Benzim İçtim Ciğerlerim Tutuşur
Ağlama Hatice, Sefer Yetişir
Söyleyin Anneme Çalsın Nennimi
Kim Alırsa Alsın Nazlı Gelini
Binmiş Taksiye De Sefer Geliyor
Annesinin Ciğerini Deliyor
Gelin Hatice’yi Eller Alıyor
Söyleyin Anama Anam Ağlasın
Gelin Hatice’yi Kimler Eylesin
Mezarımı Derin Kazın Dar Olsun
Edirafıda Lale Sümbül Bağ Olsun
Ben Ölüyom Ahbaplarım Sağolsun
Söylen Kardaşıma Çalsın Sazımı
Kadir Mevlam Böyle Yazmış Yazımı
Şemsi Yastıman Türküleri
- Açıl Gel Ömrümün Varı
- KırşehirBir Yıldız Doğdu Yüceden
- Biter Kırşehir’in Gülleri Biter
- Biter Kırşehir’in Gülleri Biter
- Getir Berber Getir Aynanı Getir
- Kekillerin Neşte Neşte
- Memleket Hasreti
- Uzaylılarla Sohbet
- Yabandan Gel
- Yemek Destanı (Yekte)
- Yürü Güzel Yürü Saçın Sürünsün
- Yüz De Seyreyle
- Zenaat Destanı
